Herdenking 4 mei

Vandaag konden we als vanouds samen stil staan bij de gevallenen van de Tweede Wereldoorlog en alle mensen die als gevolg van oorlog en vredesmissies zijn omgekomen. De herdenking vond plaats bij het monument in het Burgemeester Klaarenbeekpark.

Hieronder kunt u de toespraak van burgemeester Joan de Zwart-Bloch teruglezen. Op deze pagina vindt u meer informatie over 4 en 5 mei.

Dames en heren, jongens en meisjes,

Het is drie jaar geleden dat we hier voor het laatst met elkaar in zulke grote getallen aanwezig waren om de slachtoffers en gevallenen van de tweede Wereldoorlog en alle oorlogen daarna te herdenken. Toen (in 2019) konden we nog niet vermoeden wat ons te wachten stond. De groots voorziene herdenking en het daarop volgende bevrijdingsfeest ter gelegenheid van 75 jaar bevrijding in 2020 ging niet door, pas nu in 2022 mogen we dit alsnog samen met elkaar beleven en vieren. 

Er zijn in Coronatijd veel paralellen getrokken met oorlog. En overeenkomsten zijn er zeker. We werden overvallen door een virus waar we ons niet of nauwelijks tegen konden verweren, dat bracht voor heel veel mensen grote angst en onzekerheid met zich mee; er werden maatregelen getroffen die ver ingrepen in onze persoonlijke levenssfeer en in onze bewegingsvrijheid, er kwamen samenscholingsverboden, toegangsbewijzen om ergens naar binnen te mogen en er werd een avondklok ingesteld. 

Maar hoe heftig de afgelopen periode ook is geweest, met veel ernstig zieke mensen en dierbaren die overleden zijn, het valt niet te vergelijken met oorlog, terreur en vernietiging, zoals die helaas nog steeds in veel landen ter wereld plaats vindt. Recent houdt de oorlog in Oekraïne ons sinds afgelopen februari dag in dag uit bezig. De vele vluchtelingen die ook hier in Blaricum worden opgevangen hebben gelukkig een warm onthaal gekregen, mede door de inzet van heel veel vrijwilligers die proberen hun noodgedwongen bestaan hier zo aangenaam mogelijk te maken. Deze Oekraïners zijn hier vanavond ook aanwezig en morgen kunt u tijdens een bevrijdingslunch op het Oranjeweitje kennis met hen maken. 

Gelukkig ook weer hier aanwezig zijn de (diehard) veteranen uit Amerika & Groot Brittannië, die op hoge leeftijd nog steeds naar het Gooi komen in hier met ons te herdenken en de bevrijding te vieren. 6 aanmeldingen waren er oorspronkelijk, maar gezondheidsproblemen beginnen toch hun tol te eisen. Wel hier aanwezig zijn Bob Isumy van de 101e Airborne divisie en David Teacher van de Royal Airforce, hun bijzondere geschiedenis kunt u lezen op de website van het Gooi Bevrijd. Ook onze eigen Nederlandse veteranen zijn hier vanavond! Onze grote dankbaarheid gaat naar hen allen uit. 

Op 4 mei herdenken we traditioneel sinds 1946 het einde van de Tweede Wereldoorlog, pas op 15 augustus eindigde die oorlog ook echt op Nederlands grondgebied toen Nederlands Indië werd bevrijd. Voor onze Regio Gooi & Vechtstreek is er dan een mooie herdenkingsbijeenkomst op de Noorder Begraafplaats in Hilversum. 

Miljoenen mensen vonden in de jaren ‘40-‘45 de dood of hebben ernstig geleden. We raakten onze vrijheid en gelijkheid kwijt, onze rechtsstaat en de democratie werden afgeschaft. Vanavond gedenken wij de slachtoffers, zij die hun leven gaven voor de vrede, als militair, ook de militairen die namens Nederland gediend hebben in oorlogssituaties of vredesmissies tussen 1945 en nu, verzetshelden die hun heldenmoed niet zelden met hun leven hebben moeten bekopen, de burgerslachtoffers, ruim 88.000, die onschuldig het leven lieten en zij die vermoord werden omdat ze "anders" waren: voornamelijk Joden, Sinti & Roma. In Nederland hebben 102.000 Joden de oorlog niet overleefd. Ook inwoners van Blaricum werden door dat lot getroffen. 

De oplettende luisteraar heeft mij dit door de jaren heen vele malen eerder horen zeggen, want dit is waar het om gaat en dit is wat we keer op keer moeten blijven vertellen, opdat we nooit vergeten en we hopelijk blijvend zullen leren van onze geschiedenis. 

Dat maakt de 2 minuten verhalen die u kunt beluisteren op de site van het Nationaal 4&5 mei Comité ook zo indrukwekkend. We worden even meegenomen in de emoties van de oorlog, die daardoor een dimensie krijgen waar je niet omheen kan. 
Ervaringen die de meesten van ons zich gelukkig niet kunnen en hopelijk nooit hoeven voor te stellen, maar die door de overlevering van de verhalen en door de littekens die de gebeurtenissen gevormd hebben, meerdere generaties raken en daarmee ook onderdeel uitmaken van ons huidige bestaan. Laten we ons daarbij vooral realiseren hoe belangrijk het is ons voor vrede en vrijheid te blijven inzetten en ons te verzetten tegen racisme en discriminatie.

Het mooiste antwoord op oorlog en vernietiging is dat we het leven steeds door mogen blijven geven. Dat we hoop blijven houden, hoop dat onze jeugd het beter zal krijgen, hoop dat oorlog ze bespaard zal blijven, hoop ook dat ze leren van het verleden en heden en zich zullen inzetten voor een toekomst in vrede. Die hoop wordt hier vanavond namens al die jongeren vormgegeven door de 4 scholieren die hun prachtige gedichten - die blijk geven van begrip, besef en een grote behoefte om het anders te willen doen - met ons te delen. 

Het thema van het nationaal 4&5 mei comité “Vrijheid deel je met elkaar” krijgt hier vanavond op een mooie manier gestalte, met de stille tocht, het herdenkingsconcert, de gedichten, de twee minuten stilte en het Wilhelmus. Het is waardevol dat we dit op deze manier weer met elkaar mogen beleven. Herdenken en vieren van het einde van de tweede wereld oorlog zijn sinds 1946 onlosmakelijk met elkaar verbonden. Morgen en de dagen erna vieren we onze vrijheid met elkaar, want vrijheid lijkt voor ons zo gewoon, maar is nooit vanzelfsprekend!