Koninklijke Onderscheiding voor de heer Jaap Swart

De heer Jaap Swart ontving op donderdag 17 november uit handen van burgemeester Joan de Zwart-Bloch een Koninklijke Onderscheiding. Met bovenmatige inspanning heeft de gedecoreerde zich jarenlang ingezet voor de verbetering van onderwijs, welvaart en gezondheid in ontwikkelingslanden. “Onze wereld heeft mensen zoals u nodig,” aldus burgemeester Joan de Zwart-Bloch.

Docent aardrijkskunde

Van 1970-1972 was dhr. Swart docent aardrijkskunde en conrector bij het voormalige Peter Stuyvesant College in Willemstad (Curaçao). Hij was bijzonder begaan met zijn leerlingen en de verbetering van het onderwijs (in het bijzonder de taalvaardigheid en de kennis van de wereld). Zo organiseerde hij een rondreis van twee weken door Venezuela voor leerlingen die nooit verder dan een paar kilometer van hun huis waren geweest. Ook organiseerde hij twee stakingen ten behoeve van onderwijshervorming.

RNTC

In de periode 1972-2002 was Jaap Swart de algemeen directeur van het Radio Nederland Training Center (RNTC). Een media-instituut voor educatieve communicatie en ontwikkeling. En een samenwerkingsverband tussen de Wereldomroep en het ministerie van Buitenlandse Zaken.

Onder leiding van gedecoreerde kwam het net opgerichte RNTC tot bloei en ontwikkelde het zich van een traditionele Nederlandse organisatie voor massamedia tot een internationaal instituut voor sociale ontwikkeling in ontwikkelingslanden. Het bijzondere aan dit Trainingscentrum was dat Jaap Swart de media inzette voor samenlevingsopbouw. Hij liet mensen van elkaar leren en meedoen zonder daarin Nederlandse, postkoloniale of paternalistische meningen of standpunten te mengen. Via twee regionale teams in het Caribisch gebied en Latijns-Amerika ondersteunde hij wereldwijd het opzetten van lokale radiostations. Later ook in combinatie met digitale media. Dit vaak met financiële steun van de Organization of American States (OAS) en UNICEF.
Deze media spelen tot op heden een belangrijke rol in het verbeteren van levens- en carrièrekansen voor kansarmen wereldwijd. Zo ondersteunde de gedecoreerde het opzetten van nieuwe media na het opheffen van de apartheid in Zuid-Afrika, alsmede in Roemenië na de Val van Ceausescu.

In samenwerking met de Worldview International Foundation (WIF) zette Jaap Swart het eerste nationale televisiestation in Nepal op dat hij later hielp uitbreiden met twee zenders, allen in het Nepalees. Ook hielp hij de WIF om in 26 landen jonge medewerkers op te leiden op het gebied van radio en communicatie. Bovendien organiseerde hij bijeenkomsten over gevoelige en maatschappelijke thema's. Zoals postkoloniale verhoudingen, sociale verandering en nieuwe vormen van internationale samenwerking.

Het prestige van het RNTC was zo groot dat in de jaren ‘80 de acht grootste omroepen in Latijns-Amerika alleen "Radio Nederland" en het bijbehorende RNTC accepteerde als buitenlandse zender. Gesteld wordt dat eenzelfde proces zich later herhaalde op het Afrikaanse continent.

Afstandsonderwijs

Ook stimuleerde Jaap Swart de ontwikkeling van mediaprogramma's op het gebied van educatie, afstandsonderwijs en (geestelijke) gezondheid. In samenwerking met de stichting MVI ontwikkelde u programma's zoals 'Bianca in de Buurt' en in 2011 het organisatieconcept 'HUB for Mental Health and Human Resilience' in Nairobi. Maar ook het programma 'Geestelijk Gezond Maastricht' en de hiv-programma's van TeacherShip International in Zuid-Afrika. Gesteld wordt dat dit goede voorbeelden zijn van de paradigmaverschuiving van 'ontwikkelingshulp' naar 'ontwikkelingssamenwerking'. Gedecoreerde is op deze specifieke verschuiving wereldwijd een voorbeeld en ambassadeur van het Koninkrijk.

Nog meer activiteiten

Sinds 2002 is meneer Jaap Swart met pensioen. Maar stil zitten is voor hem geen optie.

 Hij was en is betrokken bij nog veel meer activiteiten, zoals:

• Gedecoreerde is sociaal projectontwikkelaar op Curaçao. Ondanks dat hij in Nederland woont, is hij begaan met de problematiek van jongeren op de eilanden in het Caribisch deel van het Koninkrijk. Hij zet zich in voor een volwaardige en gelijkwaardige relatie tussen alle delen van het Koninkrijk. Zoals op het terrein van onderwijs, bewustwording, kansen en sociaal-culturele initiatieven. De gedecoreerde zet zich niet alleen in voor de psychosociale gezondheid van de bevolking, maar tevens voor de verbetering van het milieu. Dit o.a. door de introductie van waterbesparende en goedkope, groene technologieën. Gedecoreerde overtuigde lokale ondernemers om een pilotproject te ondersteunen waardoor er meer bomen worden geplant die minder water nodig hebben. Verder initieerde hij een televisieproductie over de geschiedenis van de voormalige Nederlandse Antillen door lokale producenten.
• Ook is gedecoreerde vrijwilliger bij de Stichting Herstelling. Deze organisatie begeleidt kansarme jongeren en initieert projecten om hun kansen in het leven en op de arbeidsmarkt te vergroten. Zo is meneer Swart actief voor het Amsterdam Curaçao project “Restauratie Fort Beekenburg”. Een project waardoor veel werkloze jongeren een betaalde baan kregen.
• En de gedecoreerde is vrijwilliger bij en bestuurslid (al 20 jaar) van de Stichting Stem van Afrika in Hilversum. Deze organisatie stimuleert en ondersteunt (voornamelijk radio-) communicatie in Afrika.
• Daarnaast is gedecoreerde bestuurslid van de Stichting Street Corner Werk (thans Per Mens). Dhr. Swart levert hiermee een grote bijdrage aan de ontwikkeling van beleid om kwetsbare jongeren met een Antilliaanse achtergrond in Nederland te helpen.
• Gedecoreerde heeft een zeer belangrijke bijdrage geleverd aan de verbetering van onderwijs, welvaart en gezondheid in ontwikkelingslanden.

Dhr. Jaap Swart wordt benoemd tot Officier in de Orde van Oranje-Nassau.